Gündelik hayatta sık kullandığımız plastik parçaların (Plastik Kapaklar, Mutfak eşyaları, Elektronik parçalar vs.) önemli bir kısmı plastik enjeksiyon üretim yöntemiyle üretilmektedir. Plastik Enjeksiyon üretimi eritilmiş plastik polimerlerin iki kalıp yarımı arasında kalan boşluğa doldurularak şekil verilmesiyle gerçekleştirilir. Bu yöntem sayesinde arzu edilen plastik parçaların üretilmesi mümkündür. Plastik enjeksiyon üretiminde kullanılan kalıplara plastik enjeksiyon kalıbı ve özel makinelere plastik enjeksiyon makinesi denir. Dünyadaki toplam plastik üretiminin %25-40’ı plastik enjeksiyon kalıplarıyla gerçekleştirilir.
Plastik enjeksiyon üretimi için 3 temel gereklilik vardır:
- Plastik Enjeksiyon Kalıbı
- Plastik Enjeksiyon Makinesi
- Plastik Enjeksiyon Hammaddesi
Plastik Enjeksiyon Kalıbı
Plastik enjeksiyon kalıbı, enjeksiyon kalıplama yöntemiyle üretilecek parçaya şeklini veren araçtır. Eritilmiş plastik hammadde, imalatı yapılmış bir plastik enjeksiyon kalıbının içerisindeki hacme enjekte edilir, soğutulur ve düşürülür. Sonuç olarak, istenen şekil ve boyutta plastik parça elde edilir.
Plastik Enjeksiyon Makinesi
Plastik enjeksiyon makinesi, plastik hammaddeyi ocağında ısı ile eritip plastik enjeksiyon kalıbına enjekte eden plastik parçaların üretimini gerçekleştiren bir makinedir. Bu makine, plastik ürünlerin seri üretiminde yaygın olarak kullanılır.
Plastik Enjeksiyon Hammaddesi
Plastik enjeksiyon kalıplarıyla seri üretimde kullanılan termoplastik malzemedir. 180-400 derece arasında sıcaklıklarda işlenebilme özelliği kazanırlar. Yeniden ısıtılıp kullanılabilirler. Yaygın olarak kullanılan malzemelerden birkaçı: PP, HDPE, ABS, PC, PS, POM, PA’dır.
Plastik Enjeksiyon Üretimi İşlem Sırası
Plastik hammaddenin hazırlanması
Plastik hammadde plastik enjeksiyon üretimi öncesinde eğer kurutma işlemi gerekiyorsa kurutma fırınlarında kurutulur ve plastik hammadde neminden ayrılır. Daha sonrasında plastik hammadde üretim reçetesine bağlı olarak renk veya katkı malzemeleriyle harmanlanarak plastik enjeksiyon makinesinin haznesine doldurulur.
Plastik Enjeksiyon Kalıbının Kilitlenmesi
Plastik enjeksiyon kalıbının erkek yarımı, makinenin hareketli kısmı olan kapama ünitesi tarafından dişi tarafın üzerine kilitlenir. Burada kullanılan kilitleme kuvveti birimi için yaygın olarak ‘ton’ ifadesi kullanılır.
Malzemenin Enjeksiyon Makinesi Ocağına Alınması
Plastik enjeksiyon makinesinin ocak haznesine doldurulan plastik hammadde ocaktaki vidanın dönmesiyle ocağa toplanır. Burada vida burgulu yapısı sayesinde hem hammaddeyi ocağın ön tarafına taşır hem de karıştırıcı görevi görür.
Ön tarafa taşınan hammadde enjeksiyon ocağının içerisinde vidanın dönüşü ve ısıtıcı rezistanslar yardımıyla istenilen sıcaklığa getirilir.
Plastik Enjeksiyon işlemi
Kilitlenmiş olan plastik enjeksiyon kalıbının içerisine ocakta istenilen işleme sıcaklığına ulaştırılmış hammadde yüksek hız ve basınç ile saniyeler içerisinde enjekte edilir. Bu işleme enjeksiyon işlemi denir. Devamında eriyik malzemenin kalıbın şeklini tam alması için kalıp içerisinde eriyik durumda olan plastik hammaddeye ikincil bir basınç uygulanır. Bu işleme ütüleme denir. Bu işlemin devamında soğutma işlemi başlar.
Kalıbın Soğutulması
Soğutma işlemi plastik enjeksiyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 80’lik kısmını oluşturur. Bu süre ütüleme işlemi esnasında başlar ve parça kalıptan düşürülene kadar devam eder. Kalıp tasarımının doğruluğu plastik enjeksiyon kalıp soğutma sürelerinin en aza indirilmesi açısından hayati bir önem taşır.
